Porost

Wieś o metryce wczesnośredniowiecznej ze śladami osadnictwa grodowego istniejącego tu od IX w. Późniejsze losy wsi są mało znane ze względu na brak źródeł. Wiadomo jedynie, iż była to wieś, od czasów średniowiecza do 1945 r., kościelno-chłopska, podlegała zapewne dobrom kapituły kamieńskiej a później domeny państwowej w Bobolicach. Istniejący tu obecnie kościół jest budowlą dziewiętnastowieczną, wzniesioną z całą pewnością na nowym miejscu. O istnieniu starszego, najprawdopodobniej średniowiecznego kościoła w tej wsi, świadczą wizytacje przeprowadzone w XVI w. a także zachowany tu, jeszcze do 1945 r. dzwon z 1583 r, ufundowany przez Dietricha Beckmann’a, przeniesiony ze starego kościoła, który w XVIII w. należał do parafii i synodu w Bobolicach. Dawny kościół usytuowany był najprawdopodobniej na terenie zachowanego do dziś cmentarza, w północno-wschodnie j części wsi, u podnóża obecnego wzgórza kościelnego.

Kościół zbudowany od podstaw, na nowym miejscu w 1867 r. jako świątynia protestancka, pozostająca pod patronatem Państwa i Urzędu Miasta w Bobolicach. Po 1945 r. przejęty przez kościół rzymsko-katolicki. Poświęcony 18.08.1946 r. Po tym roku z poważniejszych prac remontowych w kościele przeprowadzono remont dachu z wymianą pokrycia z dachówki na blachę cynkową. Prace przeprowa­dzone w ostatnim dwudziestoleciu.

Usytuowany na górującym nad wsią wzniesieniu, po wschodniej

stronie miejscowości /178 m nad poziom morza/. Orientowany. W zboczu, od strony zachodniej murowane schody prowadzące do kościoła. Ze wzgórza kościelnego doskonała widoczność na malo­wniczą okolicę.

Zbudowany z głazów granitowych, obrobionych w miarę regula­rnie, duże bloki spojone zaprawą wapienną i ułożone warstwowo. Obramowanie portalu, wejść, okien, gzyms cokołowy i wieńczący przypory apsydy oraz zwieńczenie szczytów i sygnaturką zbudowane z cegły w wiązaniu kowadełkowym. Wnętrze apsydy przykryte sklepieniem konchowym z żebrami, wnętrze nawy stropem drewnia­nym, ukształtowanym trójkątnie, obitym deskami, z belkami uło­żonymi równolegle do kalenicy i belkami-ściągami rozpiętymi pomiędzy oknami i wspartymi na konsolach. Więźba dachowa drewniana wieszarowo-rozporowa. Dach korpusu przykryty blachą cynkową, dach apsydy łupkiem a dach i hełm sygnaturki również łupkiem. Posadzka ceglana, pod ławkami deski. Schody przed wejściem głównym granitowe, schody prowadzące na emporę drewniane. W wejściu głównym stolarka dwuskrzydłowa z nadświetlem. Skrzydła płycinowe, w ramach, z wewnętrznymi, rombowymi podziałami. W rombach motywy czwór liści. Stolarka drzwi wewnętrznych, w ścianie przed­sionka, płycinowa, W drzwiach centralnych, w połowie przeszklona ze szczeblinkami, w drzwiach bocznych, w płycinach, ostrołukowe arkadki. W oknach ceglane laski z maswerkami, wiatrownice i szkło witrażowe oprawne w ołów, W kościele instalacja elektryczna.

Założony na planie prostokąta o wymiarach 20,40 x 12,80 m, bez wieżowy, z płytką, pięciobocznie zamkniętą apsydą na osi elewacji wschodniej. Jednoprzestrzenny z kruchtą i przegrodą przy ścianie zachodniej.

Bryła wysmukla, zwarta, przykryta dachem dwuspadowym z trój­kątnymi szczytami od wschodu i zachodu. Szczyt zachodni zwień­czony sygnaturką, szczyt wschodni ażurową sterczyną. Apsyda, niższa od korpusu, przykryta dachem pięciospadowym, opięta przyporami.

Fasada rozwiązana symetrycznie, trzyosiowa. Na osi centralnej wysmukły, ostrołukowy portal o uskokowo profilowanych ościeżach i zróżnicowanym profilowaniu złożonym z półwałkowych kształtek . W nadświetlu geometryczny witraż. Po bokach portalu dwa ostrołukowe okienka o głębokich, uskokowe rozwiązanych ościeżach. Wyżej dwa duże okna ostrołukowe, dwudzielne, z rozetami w zwień­czeniu. Ościeża profilowane uskokowe. U podstawy szczytu, na osi fasady okulus zamknięty szkłem w ołowianych szczeblinkach. Nad okulusem murowana z cegły podstawa sygnaturki w formie kroksztynów z arkadką pośrodku i czworoboczną nadbudówką, na której osa­dzona jest zasadnicza, ażurowa część sygnaturki. Boki sygnaturki przeprute ostrołukowymi arkadami i zwieńczone trójkątnymi szczy­cikami z tondami w polach szczytów. Nad częścią ażurową wznosi się smukła ośmioboczna wieżyczka podzielona w górnej części ostro łukowymi blendami. Wieżyczka przykryta stożkowym hełmem zwień­czonym krzyżem. Krawędzie szczytu fasady zwieńczone ażurową, ce­glaną attyką ze sterczynami -w narożach. W attyce, ułożone schodkowo prostokątne prześwity zakończone prostokątnie z uskokami.

Elewacje podłużne rozwiązane identycznie. Czteroosiowe o dwu­poziomowym układzie okien. Okna opracowane identycznie jak w fasadzie. V przyziemiu małe, zamurowane cegłą, poza okienkami przy fasadzie zachodniej. Istnienie tych okien wskazuje na obe­cność we wnętrzu empor bocznych, które usunięto po 1945 r.

W osiach okien z przyziemia umieszczone są długie, smukłe okna o Łukach podchodzących pod gzyms wieńczący. Gzyms zbudowany z cegieł ułożonych na skos.

Elewacja wschodnia korpusu bezokienna, zasłonięta apsydą. w ścianie przy narożniku północnym zamurowane, ostrołukowe wejście. Szczyt zakończony trójkątnie i zwieńczony attyką opracowaną identycznie jak przy fasadzie zachodniej. Szczyt zakończony płaską, zamkniętą trójkątnie sterczyną z ostrołukowym prześwitem pośrodku zwieńczony krzyżem. U podstawy sterczyny dwa bliźniacze, ostrołukowe okienka.

Elewacje apsydy opięte jednouskokowymi przyporami, zakończonymi od góry trójkątnymi daszkami. Pomiędzy przyporami wąskie, ostrołukowe okna o profilowanych ościeżach. W przyziemiu apsydy a także korpusu nawowego występuje ceglany gzyms cokołowy.  Na jednym z kamieni elewacji zachodniej wyryta data budowy – 1867.

Wnętrze jednoprzestrzenne. Apsydą otwarta do nawy szeroką, ostrołukową arkadą profilowaną na krawędzi półwałkami. Żebra konchowego sklepienia apsydy spływają na ściany a zakończone są wspornikami pokrytymi dekoracją roślinną – liśćmi dębu o zatartym obecnie rysunku /przez grube warstwy farby/. Przy ścianie zachodniej, na jej osi wymurowany jest, na całej wysokości ścia­ny rodzaj płytkiej kruchty. Po jej północnej stronie ścianka działowa oddzielająca pomieszczenie ze schodami prowadzącymi na emporę. W pomieszczeniu nad kruchtą schody prowadzące na podda­sze. ściany wnętrza otynkowane i pomalowane.

WYPOSAŻENIE

Bardzo skromne, z 2 połowy i końca XIX w.. Składa się nań:

1. ołtarz główny, neogotycki, drewniany tryptyk ze współczes­nymi obrazami, adaptowany, jak to słusznie zauważyła E. Kowalska z dawnego prospektu organowego,

2. fragment ambony neogotyckiej, z której zachowana jest tylko trój boczna czasza o płycinowych podziałach z wewnętrznymi ostrołukowymi blendami,

3. chrzcielnica neogotycka ze sztucznego kamienia ustawiona w apsydzie. Ośmioboczna z motywami ostrołuków na bokach,

4. krucyfiks żeliwny na postumencie o formach historyzujących,

5. krzyż drewniany, procesyjny, o trójlistnie zakończonych ramionach z początku XX w.

6. komplet Ławek o formach historyzujących i dekoracyjnie wyciętych ściankach policzkowych

7. secesyjna fisharmonia z początku XX w.z oryginalnym i czyn­nym mechanizmem.

Ostatnio wykonane prace:

1996 – wymiana tynków, malowanie wnętrza kościoła, nowe tabernakulum

2000– remont wieży kościoła, zmiana lica, uzupełnione wszystkie ubytki, nowy gzyms.

2002 – wymiana drzwi wejściowych, prace przy skarpie świątyni, nowa balustrada